پیش بینی احتمالات وقوع سیلاب ناشی از شکست جهیل های یخچالی(GLOF) در کشور
بنا بر پیشگویی هایی ادارات معتبر هوا شناسی بین المللی (NASA and WMO) و پوهنتون بریستول لندن (Bristol University) مبنی بر افزایش درجه حرارت در تابستان سال 2023 که قاره امریکا و آسیا بخصوص کشور ما افغانستان با آن روبرو خواهد شد، و بی سابقه خواهد بود. وهم چنان تحلیل های اوسط درجه حرارت از استیشن های برفسنج وزارت آب و انرژی نشان میدهد که درجه حرارت ماه های فبروری و مارچ تمایل درجه حرارت درحال صعود میباشد، چنانکه در تاریخ های (سرطان سال 1397) و ( سرطان سال 1400 ) از اثر بلند رفتن درجه حرارت، یخچالهای پشغور ولایت پنجشیر و شمندره ولسوالی ورسج ولایت تخار که در ارتفاعات بالاتر از 4000 متری از سطح بحر قرار دارند سریعاً ذوب شده و آبهای جهیل های آنها افزایش یافته، بعد از فشار وارده از مجراهای کاملاً و یا قسماً سرازیر شده، و درنتیجه سیلابهای آنی مدهشی را تشکیل و تخریبات و خسارات هنگفتی را بجا گذاشته بوده اند.
بناً بادرنظرداشت تحلیل های انجام شده دیده میشود، که درین اواخر گرمایش هوا به شدت درحال بالا رفتن قرار دارد، و گمان بر آن میرود که نظر به افزایش گرما و ذوبان برف و یخچالها در ماه های سرطان و اسد امسال (1402) سقوط جهیل هاییکه در محدوده (4000-4500) متری قرار دارند امکان پذیر شود، و تکراراً طور ناگهانی کما فی السابق سرازیر گردد، درنتیجه بعضی از ساحات مسکونی، قریه جات، زمین های زراعتی و ساحات عام المنفعه را که در مسیر شان قرار دارند تحت خطر جدی قرار دهند.
تشخیص ساحات تحت خطر: طبق تحلیل های انجام شده، با درنظرداشت خطوط تفاوت ارتفاعات در محدوده 4000 الی 4500 متری از سطح بحر که یخچالها و جهیل های یخچالی واقع شده است، توسط نرم افزار جی آی اس (GIS) تثبیت و نشانی گردیده، و این یخچالها احتمال دارد که از اثر بلند رفتن درجه حرارت ذوب شده و آب جهیل های آنها افزایش یافته و باعث شکست آنها گردد، و سیلابهای پر تلاطم را ببار بیاورد. قرارشکل (6)
دراین صورت طبق ارزیابی و تحلیل های انجام شده و بنا بر حدس و گمان افزایش درجه حرارت در سطح کشور چنین استنباط
میگردد، که احتمالاً بعضی از جهیل های یخچالی شکست نماید، و موقعیت تحت خطر سیلاب های جهیل یخچالی توسط پروگرام GIS با استفاده از خطوط تفاوت ارتفاعات بین محدوده (4000-4500) متری از سطح بحرتشخیص شده، و احتمال دارد که ولسوالی های پریان و خنج ولایت پنجشیر، اندراب ولایت بغلان، ورسج و فرخار ولایت تخار، درواز، خواهان و کران منجان ولایت بدخشان را در ماه های سرطان و اسد سیلاب تهدید نماید.
درمورد از عموم اهالی محترم بالادست ولسوالی های متذکره تقاضا میگردد تا از موضوع با خبر بود هنگام بروز سیلاب به اهالی پایین دست اطلاع رسانی نمایند تا از تلفات جانی و مالی جلوگیری به عمل آید.
الغیب عندالله
